معلمان در کلاس درس ، بخش زیادی از وقت خود را صرف مدیریت کلاس می کنند. مدیریت کلاس درس و فراهم کردن شرایط لازم برای فرایند یادگیری ـ یاددهی ، هنری است که علاوه بر داشتن دانش ، مستلزم تجربه و آگاهی از شیوه ی برخورد با دانش آموزان و اتخاذ تصمیم های به موقع و کاراست . در مقاله ی کوتاهی که در پیش دارید ، به بیست فن اشاره شده است که می تواند معلمان را در مدیریت بهتر کلاس یاری دهد.

1)تشویق و تمجید دانش آموزان شلوغ : یکی از فنونی که به عنوان ابزاری موثر در اختیار معلمان است تشویق و تمجید است . البته تمجید عملکرد شاگردان ، با ارزش تر از تشویق آنان است. زیرا تشویق بدون برنامه ، باعث به وجود آمدن آموزشو پرورش سوداگرایانه  و ازبین رفتن ارزش آن می شود. هم چنین ، معلم می تواند با توجه به سن دانش آموزان ، از تقویت پته ای بهره ببرد و به این منظور از کارت های تلاش ، امتیاز و جایزه استفاده کند. البته بهتر است این فن به صورت فاصله ای و یا نسبی و متناوب استفاده شود؛ زیرا در این صورت اثر بخشی بیشترمی شود.

2) تسهیل درس : اگر محتوای درس برای دانش آموزان قابل فهم تر و ساده تر بیان شود، قطعاً بهانه ی اعتراض از آنان گرفته می شود و ضمن یادگیری مطالب ، از حضور در کلاس نیز لذت خواهند برد و احساس انزجار و اجبار نخواهند کرد.

3) کم و زیاد کردن تُن صدا : به منظور جلب توجه دانش آموزان و وداشتن آن ها به گوش دادن ، معلم باید با صدای یکنواخت صحبت نکند و متناسب با موضوع ، با کم و زیاد کردن تُن صدای خود، تمرکز دانش آموزان را به درس جلب کند.

4) انجام حرکت های معنی دار : بین حرکت های معلم و یادگیری دانش آموزان رابطه ای مستقیم وجود دارد. به این معنا که هرچه حرکات هدفمند معلم در بین دانش آموزان کلاس درس بیشتر باشد ، معلم بر کلاس مسلط تر خواهد شد و دانش آموزان بیشتر به او توجه خواهند کرد ، در نتیجه ، یادگیری بهتر صورت می گیرد.

5) تأکید روی بعضی از مفاهیم و کلمات : « نگاه کنید ، دقت کنید». این کلمات خیلی مهم اند و تکرار بعضی افعال و کلمات ، از جمله نکاتی هستند که به خاطر تاکید معلم ، توجه دانش آموزان را جلب می کنند .

6) استفاده از ایما و اشاره : بعضی از ایماها و اشارات معلم مانند حرکات دست ، چشم ، ابرو ، دهان ، انگشتان و سر باعت تمرکز و دقت بیشتر دانش آموزان به محتوای آموزشی می شود.

7) مکث های به موقع و هدفمند : برخی معلمان در حین توضیح مطالب و یا سخن رانی ، با مکث های به موقع چند ثانیه ای ، حواس دانش آموزان را به مفاهیم جلب می کنند . در نتیجه ، سرو صدای دانش آموزان کاسته و کلاس درس بهتر اداره می شود .

8) تدبیر منفی : تدبیر منفی یکی از فنون خانواده درمانی است . در این روش ، معلم برای ساکت کردن دانش آموزان ، هنگامی که کلاس او شلوغ می شود، صدای خود را افزایش و طمین شادی را کاهش می دهد. هرچه قدر کلاس شلوغ تر باشد ، معلم با جدیت بیشتری این عمل را انجام می دهد تا سکوت کامل بر کلاس درس حکم فرما شود.

9) نگاه های معنی دار : گاهی نگاه های معنی دار معلم به دانش آموزی که به درس توجه ندارد و یا سروصدا می کند ، باعث کاهش رفتار نابجای او می شود. هم چنین ، با عصبانیت نگاه کردن به دانش آموزانی که برای کلاس مزاحمت ایجاد کرده اند، باعث می شود آنان وادار شوند به درس های معلم گوش دهند.

10) ضربه زدن به میز : گاهی معلم با ضربه زدن به میز یا تخته ی کلاس ، توجه دانش آموزان را به مطلب و مفاهیمی که ارائه می شود، جلب می کند.

11) تدوین قانون و مقرارت کلاس درس : تدوین قوانین کلاسی و تشریح آن برای دانش آموزان و آگاهی دادن به آن ها ، باعث ایجاد گرایش به اجرای نظم در کلاس و در نهایت موجب عملکرد مثبت فردی و گروهی می شود . لذا معلمان باید در روزهای اول شروع سال تحصیلی ، با کمک دانش آموزان ، به تدوین مقرارت کلاس اقدام کنند.

12) مثبت بودن معلم : حُسن ظن و امید و انتظار به موفقیت دانش آموزان و یادگیری دروس در اعمال و نیت معلمان نمود پیدا می کند. بنابراین ، همیشه در خصوص همکاری دانش آموزان در کلاس درس و یادگیری مطالب مثبت برخورد کنید.

13) حذف حرکات مزاحم : سروصدا ها و یا کارهایی را که دانش آموزان برای برهم زدن نظم کلاس درس آغاز می کنند را ـ تا به همه کلاس شیوع پیدا نکرده است ـ خنثی و حذف کنید.

14) برگزاری جلسه ی اختصاصی : با دانش آموزانی که نظم کلاس را بر هم می زنند و سروصدا می کنند ، جلسه ای خصوصی بگذارید و یا بعد از کلاس درس ، در زنگ تفریح ، انتظارات خود را برای آن ها بازگو و همراه با آنان مشکل را بررسی کنید.

15) نگاه عادلانه : برخورد و نگاه عادلانه و توجه به تک تک دانش آموزان ، باعث می شود شاگردان احساس کنند همیشه مورد توجه معلم قرار دارند. لذا کمتر به فعالیت های حاشیه ای می پردازند.

16) استفاده از فناوری : ایجاد تنوع در تدریس و استفاده از انواع فناوری ، به خصوص فناوری اطلاعات ، ضمن جذاب کردن دروس و مفاهیم ، در کاهش حواس پرتی دانش آموزان نیز مومثر است .

17) نادیده گرفتن : بعضی از رفتارهایی را که به صورت مخفیانه انجام می شود ، نادیده بگیرید تا نظم کلاس درس بخاطر پرداختن به آن برهم نخورد و قبح کارها شکسته نشود.

18) ارتباط برقرار کردن : برقراری ارتباط دو طرفه باعث می شود در تمام طول زمان تدریس ، دانش آموزان با معلم ارتباط داشته باشند و وقت خود را صرف پارازیت های بی مورد نکنند .

19) شناخت دانش آموزان : به هر میزانی که شناخت معلم از دانش آموزان بیشتر باشد ، به همان میزان ، در برخورد با تیپ های شخصیتی متفاوت آنان ، منطقی تر و عقلانی تر برخورد خواهد کرد.

20) ایجاد انگیزه : بیان کاربرد دروس و اهداف درس و همچنین ایجاد انگیزه در بین دانش آموزان ، می تواند در همکاری و مشارکت آنان در یادگیری دروس موثر باشد.